Gravura në mur pranë qytetit egjiptian Asuan mund të paraqesë një anëtar të elitës nga koha e Dinastisë së Parë. Ky imazh i rrallë mund të hedhë dritë të re mbi periudhën e formimit të Egjiptit të Lashtë.
Fundi i mijëvjeçarit të katërt para erës sonë ishte një periudhë kyçe në historinë egjiptiane, gjatë së cilës filloi bashkimi politik në luginën e Nilit, që në fund çoi në formimin e shtetit egjiptian nga faraoni i parë, Narmeri, rreth vitit 3100 para erës sonë, raporton Antena
Egjipti i Lashtë dhe formimi i shtetit
Formimi i shtetit në Egjiptin e Lashtë dhe proceset që çuan deri tek ai vazhdojnë të jenë të vështira për t’u konceptuar. Arti në shkëmbinj në luginën e Nilit të Poshtëm ka potencialin të ndihmojë në identifikimin dhe analizimin e formave më të hershme të pushtetit politik në këtë rajon, si dhe të mënyrës se si peizazhi është përdorur për të shprehur dhe forcuar autoritetin. Megjithatë, numri i shembujve përkatës është i kufizuar – tha Dr. Dorian Vanhal nga Muzeu Malgre-Tout.
Pllaka me petroglife që paraqet diçka që mund të jetë një shembull i hershëm i një anëtari të elitës politike egjiptiane përfaqëson një rast me fat. Gravura është e ruajtur mirë dhe duket se paraqet një barkë të zbukuruar me shkëlqim, e cila tërhiqet nga pesë figura. Një figurë qëndron në këmbë dhe lëviz barkën me një lopatë, ndërsa një tjetër figurë është e ulur.– Anijet janë ndër motivet që përsëriten më shpesh në ikonografinë egjiptiane. Gjatë periudhës paradinastike dhe protodinastike (nga viti 4500 deri më 3085 para erës sonë), periudha që paralajmëruan Egjiptin faraonik, anija është e pranishme kudo dhe e ngarkuar me kuptime të ndërlikuara ideologjike dhe simbolike – tha Dr. Vanhal.
Për të përcaktuar nga cili periudhë vjen kjo pllakatë, Dr. Vanhal e krahasoi petroglifin me shembuj të tjerë të anijeve të paraqitura në artin dhe zejtarinë parafarahonike. Zbulimet e tij janë publikuar në revistën Antiquity.
Bazuar në këtë krahasim, ai sugjeron se gravura në shkëmb është krijuar gjatë kalimit nga periudha protodinastike në atë të hershme dinastike. Kjo ishte një kohë kur për herë të parë u formua shteti egjiptian, shekuj përpara ndërtimit të piramidave të para.
Stili dhe faraoni i parë Narmer
Është e rëndësishme të theksohet se pamjet duket se kanë ngjashmëri të forta stilistike dhe ikonografike me paraqitjet zyrtare që u krijuan në fund të periudhës protodinastike, deri në kohën e sundimit të faraonit Narmer. Për shembull, figura e ulur ka një mjekër të zgjatur, e cila mund të përfaqësojë mjekrën e rreme që mbretërit egjiptianë mbanin që nga Dinastia e Parë.
Kjo sugjeron se figura e ulur ishte pjesë e klasës sunduese në agimin e Dinastisë së Parë. Për më tepër, cilësia e lartë e paraqitjes tregon se ajo është porositur nga ndonjë autoritet i hershëm në Egjipt, gjë që nënvizon se arti shkëmbor ishte një mjet thelbësor përmes të cilit elitat e hershme egjiptiane paraqisnin fuqinë e tyre. Kjo ka pasoja të rëndësishme për të kuptuar formimin e shtetit egjiptian.
Ky pllakat prej guri është një shtesë e rëndësishme në korpusin ekzistues të gravurave, që mund të na ndihmojë të kuptojmë më mirë rolin e artit shkëmbor në ngjarjet kyçe që çuan në formimin e shtetit egjiptian. Kompozimet në shkëmb u bënë mjete të pushtetit për komunikim, shënimin e peizazhit dhe konfirmimin e fuqisë – tha Dr. Vanhal.
