Shkrirja e akullnajave si pasojë e krizës klimatike mund të bëjë që shpërthimet vullkanike të jenë më shkatërruese se më parë, paralajmëruan shkencëtarët në një studim.
Humbja e akullit nga shkrirja e shpejtë e akullnajave çliron presionin mbi dhomat e magmës nën tokë dhe mund të shkaktojë që shpërthimet vullkanike të bëhen më të shpeshta dhe më intensive, tha studimi i prezantuar në Konferencën Goldschmidt në Pragë.
“Ndërsa akullnajat tërhiqen për shkak të ndryshimeve klimatike, gjetjet tona sugjerojnë se këta vullkane shpërthejnë më shpesh dhe më fuqishëm,” tha kërkuesi kryesor në Universitetin e Wisconsin-Madison, Pablo Moreno.
Studimi analizoi kristalet e gjashtë vullkaneve në Kil për të përcaktuar se si ndryshimi i Mbulesës së Akullit të Patagonisë ndikoi në forcën dhe frekuencën e shpërthimeve vullkanike të mëparshme.
Derisa studime të ngjashme mbi ndikimet e ndryshimeve klimatike në shpërthimet vullkanike janë kryer më parë në Islandë, ky studim është i pari që vlerëson lidhjet me sistemet vullkanike kontinentale.
“Studimi ynë sugjeron se ky fenomen nuk është i kufizuar vetëm në Islandë, ku është vërejtur rritje e aktivitetit vullkanik, por mund të ndodhë edhe në Antarktikë,” tha Moreno. “Rajone të tjera kontinentale, si pjesë të Amerikës së Veriut, Zelandës së Re dhe Rusisë, tani kërkojnë vëmendje më të madhe shkencore.”
“Gjetëm se pas shkrirjes së akullnajave, vullkani fillon të shpërthejë shumë më shpesh dhe ndryshon edhe përbërjen,” tha Moreno. Përbërja ndryshoi pasi magma shkriu shkëmbinjtë e kores së tokës ndërsa shpërthimet ishin të shtypura. Kjo bëri që shkëmbi i shkrirë të bëhej më i viskoz dhe më shpërthyes gjatë eruptimit.
Shkencëtarët zbuluan se gjatë epokës së fundit të akullit, akuj të trashë mbulonin dhe shtypnin numrin e shpërthimeve. Pastaj, teksa Toka ngrohej, aktiviteti vullkanik u rrit dy deri në gjashtë herë.
“Akullnajat kanë tendencën të shtypin vëllimin e shpërthimeve nga vullkanet nën to. Por me tërheqjen e akullnajave për shkak të ndryshimeve klimatike, gjetjet tona tregojnë se këta vullkane fillojnë të shpërthejnë më shpesh dhe më fuqishëm,” tha Dr. Moreno. “Kërkesa kryesore për rritjen e shpërthimeve shpërthyese është fillimisht të ketë një mbulim shumë të trashë akullnajash mbi një dhomë magme, dhe pika kyçe është momenti kur këto akullnaja fillojnë të tërhiqen, duke liruar presionin — një proces që aktualisht po ndodh në vende si Antarktida.”
