jë studim i kohëve të fundit i udhëhequr nga NASA ka zbuluar një lidhje të habitshme midis fushës magnetike të Tokës dhe niveleve të oksigjenit që mbështesin jetën. Sipas hulumtimit të ri, zbaticat dhe zbaticat e fushës magnetike të Tokës gjatë 540 milionë viteve të fundit janë përafruar me luhatjet e oksigjenit atmosferik. Ky zbulim interesant tregon mundësinë që proceset e thella të Tokës mund të ndikojnë në kushtet jetësore për jetën në sipërfaqen e planetit.
Fusha magnetike e Tokës krijohet nga rrjedha e materialit të shkrirë në bërthamën e planetit, duke vepruar si një elektromagnet masiv. Megjithatë, rrjedha nuk është plotësisht e qëndrueshme dhe kjo rezulton në ndryshime në fushën magnetike me kalimin e kohës. Për vite me radhë, shkencëtarët kanë spekuluar se fusha magnetike e Tokës luan një rol thelbësor në mbrojtjen e atmosferës nga grimcat e dëmshme energjike nga Dielli. Studiuesit që qëndrojnë pas studimit të ri, donin të eksploronin nëse mund të ketë një lidhje midis fushës magnetike luhatëse të Tokës dhe niveleve të oksigjenit në atmosferë.
Përmes një krahasimi të thelluar të të dhënave të lashta magnetike me të dhënat mbi oksigjenin atmosferik, ata zbuluan se të dyja luhateshin në të njëjtën kohë për gati gjysmë miliardi vjet. Studiuesit tani besojnë se këto dy fenomene në dukje të palidhura mund të jenë të lidhura. Historia magnetike e Tokës është e ngulitur në mineralet e magnetizuara që formohen ndërsa magma e nxehtë ftohet dhe ngrihet në kufijtë e pllakave tektonike. Këto minerale kapin fushën magnetike në atë kohë, duke ruajtur rekordin e fushës për miliona vjet. Duke studiuar këto nënshkrime magnetike, shkencëtarët mund të gjurmojnë forcën e fushës magnetike të Tokës gjatë gjithë historisë. Paralelisht, ata mund të analizojnë shkëmbinjtë dhe mineralet e lashta për të nxjerrë nivelet e oksigjenit në atmosferë në pika të ndryshme në kohë.
Sipas bashkautorit Weijia Kuang, një gjeofizikan në Qendrën e Fluturimeve Hapësinore Goddard të NASA-s, “Këto dy grupe të dhënash janë shumë të ngjashme”. Kjo ngjashmëri lë të kuptohet se si fusha magnetike ashtu edhe nivelet e oksigjenit kanë luhatur në mënyrë të njëtrajtshme për pjesën më të madhe të historisë së Tokës. Rezultatet sugjerojnë se proceset thellë brenda planetit, që potencialisht lidhen me lëvizjen e pllakave tektonike, mund të ndikojnë si në fushën magnetike ashtu edhe në kushtet atmosferike thelbësore për jetën.
Kjo korrelacion midis luhatjeve magnetike dhe niveleve të oksigjenit atmosferik daton që nga shpërthimi Kambrian, rreth 540 milionë vjet më parë, kur jeta komplekse filloi të evoluonte me shpejtësi në Tokë. Autorët e studimit propozojnë që ky model sinkron mund të tregojë një mekanizëm të vetëm, të fshehur në veprim potencialisht lëvizjen e kontinenteve të Tokës që po ndikon si në fushën magnetike ashtu edhe në nivelet e oksigjenit në atmosferë.
Bashkautori i studimit, Benjamin Mills, një biogjeokimist në Universitetin e Leeds, sugjeron që “forca e fushës magnetike dhe niveli i oksigjenit atmosferik po i përgjigjen një procesi të vetëm themelor”. Kjo hipotezë hap mundësi emocionuese për të kuptuar proceset e thella të Tokës që mund të jenë duke formësuar jetën në sipërfaqen e planetit.
Studiuesit tani po e kthejnë vëmendjen e tyre në grupe të dhënash më të gjata për të hetuar nëse kjo korrelacion shtrihet më tej në kohë, siç deklaroi Ravi Kopparapu, një nga studiuesit, “Ka më shumë punë për t’u bërë për ta kuptuar këtë”. Ata gjithashtu planifikojnë të shqyrtojnë kimikate të tjera thelbësore që mbështesin jetën, siç është azoti, për të parë nëse ato ndjekin modele të ngjashme luhatjeje.
